De vakantiebeurzen zijn alweer afgelopen en de reisgidsen en advertenties lokken ons naar een uitdagende vakantiebestemming. Bill Bryson heeft een heel andere reisgids geschreven. Hij gaat op reis door het lichaam.
We kennen Bill Bryson van ‘ Een kleine geschiedenis van bijna alles ‘. Hij kan onvoorstelbare zaken op zo’n manier vertellen dat de stof toegankelijk wordt voor een groot publiek.
Bryson gaat door het lichaam van de buitenkant naar de binnenkant, van de hersenen via hart en longen naar de darmen en alles wat er beweegt aan microben, immuun-cellen, neurotransmitters, hormonen, spieren, zenuwen etcetera. Hij gebruikt daarbij veel beeldtaal en humor.
Het lichaam in beeld
‘We bevatten gemiddeld 40 duizend kilometer aan bloedvaten. Eén druppel bloed bevat 4000 verschillende soorten moleculen. Daarom zijn artsen dol op bloedtests: ons bloed zit boordevol informatie. We hebben gewoonlijk 206 botten; ongeveer 1 op de 8 mensen heeft een extra paar ribben. En we hebben meer dan 600 spieren. Er zijn honderd spieren in werking als je wilt opstaan. Als onze longen helemaal worden uitgestrekt, dan bedekken ze een tennisbaan en de luchtwegen strekken zich uit van Londen tot Moskou. Ons immuunsysteem moet een beetje optreden als de beveiligers op luchthavens die de spullen op een lopende band bekijken, en alleen die dingen eruit pikken die duidelijk blijk geven van kwaadaardige bedoelingen. Stress of uitputting zorgt ervoor dat dit systeem minder goed werkt en je meer kans hebt op een infectie.’
Bewegen
Onze spieren trekken zich alleen samen als ze in beweging zijn. Dat verklaart het belang van regelmatig opstaan en lopen. Ook helpt volgens Bryson regelmatige lichaamsbeweging alzheimer tegen te gaan: met lichaamsbeweging bouw je sterkere botten op, en met sterkere botten krijg je meer osteocalcine. Osteocalcine is een recent ontdekt hormoon dat betrokken is bij onze stemmingen en ons geheugen draaiende houdt. En lichaamsbeweging biedt meerdere voordelen: het vermindert de kans op een hartaanval of beroerte met 31%. Per dag een uur of langer actief zijn verhoogt de levensverwachting met 4,2 jaar. Er is waarschijnlijk geen enkel orgaan dat geen profijt heeft van lichaamsbeweging. ‘Als iemand een pil zou uitvinden die alles voor ons kan doen wat een gemiddelde hoeveelheid lichaamsbeweging tot stand brengt, zou die pil op slag het meest succesvolle medicijn in de geschiedenis worden.’
‘Als je je leven wilt verlengen, eet dan minder’ – Benjamin Franklin
Van conceptie, lichamelijke ontwikkeling, puberteit, slaap, ziektes tot de dood. Alles komt aan bod. De puberteit begon in de 16e eeuw op de leeftijd van 16 jaar. Nu is dat veel eerder, rond het 11e levensjaar. Hoogstwaarschijnlijk door de verbeterde voeding. Aan de andere kant ontstaat er door onze veranderende voedingsgewoontes en inactieve leefwijze weer veel vaker diabetes. Tussen 1980 en 2014 ging het aantal volwassenen met diabetes type 1 en 2 omhoog van 100 miljoen naar ruim 400 miljoen!
Het is uiterst boeiend hoe Bill Bryson ons met allerlei weetjes een breder beeld van het menselijk lichaam en onze gezondheid geeft. Een aanrader voor de ‘verdiepliefhebber’.
Genoeg gezeten. Even naar buiten, voor een wandeling!
Bill Bryson – Het lichaam , een reisgids (2019) Uitgeverij Atlas Contact b.v.
Comentarios