“Nederland is de beste plek ter wereld om gek te worden”, zo schrijft Damiaan Denys in zijn nieuwste boek “Het tekort van het teveel”. Nergens in de wereld zijn zoveel psychiaters en psychologen en jaarlijks worden er miljarden euro’s uitgegeven aan de geestelijke gezondheidszorg.
De paradox die in de titel zit, vertolkt de tegenstelling die Denys constateert in de mentale zorg. In het boek wordt weergegeven dat de overheid er niet in slaagt om de geestelijke gezondheidszorg te organiseren. De wetenschap kan geen gepast antwoord geven op de vraag naar mentale hulp en het psychisch lijden wordt alleen maar groter. “Tegen alle verwachtingen in worstelen niet de arme maar juist de rijke landen met het psychisch lijden”.

Het boek neemt de herziening van het zorgstelsel onder de loep, met daarin de marktwerking van de zorg. De kloof die er groeit tussen de ambtelijke en de reële wereld. Grote zorgen worden in dit boek geuit over het feit dat één op de vijf scholieren tussen de 12-16 jaar psychische klachten heeft. De stijging van de psychische klachten onder jongeren suggereert dat de samenleving waarin jongeren opgroeien ziekmakend is, aldus Denys.
Denys pleit ervoor om niet alle stress-gerelateerde klachten, eenzaamheid, rouw, verdriet en agressie te bestempelen als psychische klachten. Dit zijn thema’s die in elk leven voorkomen en tot het ‘normale lijden’ horen. Hij suggereert dat mensen weerbaarder worden als zij zich kwetsbaar durven opstellen.
Daarnaast stelt Denys dat een ‘failliet mensbeeld’ aan de oorsprong ligt van de paradox van de geestelijke gezondheidszorg: “Een verlangen naar te veel en een weigeren van te kort. Door teveel te willen doet de mens zich tekort”. Deze crisis is ook voelbaar in het onderwijs, justitie, de wetenschap, economie, de politiek en de media. De geestelijke uitputting, de controlebehoefte en de administratie, de angst om te falen, de toenemende druk – dit alles is breed aanwezig in de hele samenleving.
"Welk psychisch lijden moet door de samenleving worden gedragen en welk psychisch lijden is onze persoonlijke verantwoordelijkheid ?” - Damiaan Denys
Over het algemeen is de mens beter in het verzorgen van de buitenkant, dan de binnenkant. Er wordt vaak flink geïnvesteerd in nieuwe kleding, make-up, kapper, manicure,.. enzovoort. Als je niet zo lekker in je vel zit, dan wordt er vaak gekeken of de ziektekostenverzekering de behandeling/coaching ook vergoedt. Zo niet, dan misschien de werkgever ? En als ik een behandeling of traject zelf moet betalen, dan wacht ik er nog wel even mee. Denys schrijft hierover: “Gezien de schaarste in financiën en personeel, de relatieve rijkdom van de Nederlandse burger, zijn welbespraaktheid, drang naar autonomie en verzoek om meer participatie is dit de arena waar cliënten hun psychische zorg zelf kunnen organiseren.”
Wat mag het je zelf kosten ? Je bent toch veel gemotiveerder om aan jezelf te werken als je écht in jezelf investeert ? Na ruim 10 jaar ervaring met cliënten die willen werken aan hun eigen veerkracht kan ik constateren dat investeren in jezelf een investering is voor de lange termijn.
De mensen die in deze wereld alleen maar bezig zijn met overleven en afhankelijk zijn van de psychiatrische en psychische hulpverlening, die kunnen zelf vaak niet investeren in de verbetering van hun levenssituatie. Die hebben het door de zorg betaalde systeem nodig.
Om met de woorden van Denys af te sluiten: “Het stille langzame lijden van je leven is je waarachtige kompas. Ze dwingt je af te dalen naar je diepste zelf en de fundamenten van je bestaan, op zoek naar de verandering, meedogenloos te ondergraven. Alle lijden is een uitnodiging om je oude huid af te stropen en jezelf te scheppen als herboren”.
Comments