Examentijd, tijd van presteren en laten zien wat je de afgelopen jaren verzameld hebt aan kennis en dat je het kan toepassen. Tegenwoordig zijn jongeren gewend dat ze vanaf hun 6e levensjaar te maken krijgen met selectie en presteren. Terwijl het woord school komt van het Griekse woord ‘schole’, wat ‘vrije tijd’ betekent. Hoeveel jongeren zullen school verbinden met vrije tijd ?
Volgens Peter Henk Steenhuis hebben we als maatschappij heel wat teleurstellingenfabrieken opgericht. Al vroeg roepen we onze kinderen (bijna dagelijks) na: “succes”. Ook als er geen enkele toets of examen gedaan hoeft te worden.
Presteren
Uit diverse onderzoeken blijkt volgens Steenhuis dat zo’n driekwart van de jongeren last heeft van faalangst, stress en burn-outklachten. Niet verwonderlijk als er vanaf je jeugd geselecteerd wordt op individuele excellentie. We zijn in een prestatiemaatschappij terechtgekomen, waarin de druk om te presteren groot is. En toch wil niemand jongeren doelbewust kwellen met angst.
Kunnen we dit tij nog keren ? Hoe kunnen we jongeren in de onderwijssituatie meer zelfvertrouwen meegeven?
Het benoemen van kwaliteiten en het kunnen uitbreiden van talenten is heel belangrijk. Het werkt namelijk beter om te bekrachtigen wat wél goed gaat dan je te focussen op wat er niet goed gaat.
Elk mens heeft 3 psychologische basisbehoeftes: verbinding, autonomie en competentie. Als aan deze basisbehoeftes wordt voldaan dan gaat leren ‘als vanzelf’, volgens Deci en Ryan.
‘Wat eruitziet als een enorme mislukking, zou weleens het begin kunnen zijn van succes' (Omdenkkalender 19 mei)
Wat is het doel van onderwijs ?
Na een jaar coronatijd is er een menukaart opgesteld voor het onderwijs (Nationaal Programma Onderwijs). Hier wordt voornamelijk ingezet op: bijspijkeren, de aanpak van coronavertragingen en leerresultaten verhogen. Dus de uitkomsten van gestandaardiseerde toetsen op taal en rekenen. Karen Heij liet onlangs in een proefschrift zien dat dergelijke uitkomsten helemaal niets zeggen over het ‘welslagen’ van mensen in de samenleving of over wat daadwerkelijk wenselijk of belangrijk is om te leren. Volgens Heij zijn we als samenleving het gesprek over de bedoeling van onderwijs uit de weg gegaan en zijn we enkel die dingen gaan waarderen waar we in ieder geval overeenstemming over hebben (taal en rekenen). En door middel van multiple choice vragen kunnen we dit makkelijk meten.
Er is een groep (waar ik zelf ook bij hoor) die moeilijk kan kiezen uit de verschillende keuze-antwoorden. Want er blijven vaak 2 antwoorden over die allebei zouden kunnen. Als je het enerzijds bekijkt is het A, maar als ik iets verder nadenk zou C ook kunnen….. Nou, dan is succes niet altijd verzekerd. En veel jongeren kunnen door deze manier van toetsing niet laten zien wat ze wel in huis hebben.
Operation Education
Claire Boonstra van #operationeducation vindt dat doel en middel (waar het gaat om de ontwikkeling van kinderen en jongeren) nog altijd door elkaar worden gehaald. “Datgene wat echt belangrijk is om te leren in het leven, voor gelukkiger mensen, een gelijkwaardigere samenleving en een gezondere planeet, daar hebben we het niet over. Want wat te ingewikkeld en te spannend, te veel op de lange termijn, is van teveel factoren afhankelijk. Dus niet goed wetenschappelijk te onderbouwen. Terwijl we allemaal best weten dat het welbevinden en het welzijn van individu, samenleving en planeet het hogere doel van onderwijs en ontwikkeling zou moeten zijn – en interventies, curricula en leerresultaten hooguit een middel om deze te bereiken. Niet andersom. De gelden structureel inzetten (voor een duurzame samenleving) in plaats van incidenteel (enkel om bij te spijkeren).”
Wat zou bij deze aanpak de druk van de ketel worden gehaald bij kinderen, jongeren, volwassenen en onze mooie aarde. Succes verzekerd!